Skip to main content
. 2010 Aug 30;217(5):536–573. doi: 10.1111/j.1469-7580.2010.01278.x

Table 1.

Pectoral and forelimb muscles of adults of representative amphibian and reptilian taxa

Amphibia (Caudata): Ambystoma ordinarium (Michoacan stream salamander) Amphibia (Anura): Rhinella arenarum (Argentine common toad) Reptilia (Testudines): Trachemys scripta (Red-eared slider turtle) Reptilia (Lepidosauria): Timon lepidus (Ocellated ‘lizard’) Reptilia (Crocodylia): Caiman latirostris (Brown-snouted caiman) Reptilia (Aves): Gallus domesticus (Chicken)
Serratus anterior (part of serrati sensuHowell, 1937a) Serratus anterior (part of serrati sensuHowell, 1935, 1937b) Serratus anterior Serratus anterior (serratus ventralis sensuKardong & Zalisko, 1998 and Kardong, 2002) Serratus anterior (serratus ventralis sensuMeers, 2003) Serratus anterior
‘Rhomboideus’ ‘Rhomboideus’ ‘Rhomboideus’
Levator scapulae (thoracico-scapularis sensuJouffroy, 1971; levator scapulae superioris sensu Heterington & Tugaoen 1990; opercularis sensuWalthall & Ashley-Ross, 2006 and Piekarski & Olsson, 2007; includes the collumellaris and the opercularis sensuDuellman & Trueb, 1986 and Carroll, 2007) Levator scapulae superioris (levator scapulae sensuHowell, 1935, 1937b) Levator scapulae Levator scapulae Levator scapulae
Opercularis (colummelaris sensuCarroll, 2007)
Sternocoracoideus (sternocoracoid superior and inferior sensuHowell, 1937b) – [according to authors such as Fürbringer, 1876; Walker, 1973; Holmes, 1977 and Dilkes, 2000; the sternocoracoideus is not present as an independent muscle in turtles and in crocodylians] Sternocoracoideus [according to authors such as Dilkes, 2000; the sternocoracoideus is present in birds]
– [according to Walker, 1973 the costocoracoideus is not present as a distinct muscle in turtles] Costocoracoideus (costoscapularis sensuHowell, 1936a, 1937b and Holmes, 1977; costosternocoracoideus sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) Costocoracoideus (costosternocoracoideus sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) – [according to authors such as Dilkes, 2000; the costocoracoideus is not present as an independent muscle in birds]
Pectoralis Pectoralis Pectoralis (pectoralis major sensuWyneken, 2001) Pectoralis [according to authors such as Fürbringer, 1876; Walker 1973, Holmes, 1977 and Dilkes, 2000; the pectoralis is present in all the major extant reptilian clades] Pectoralis Pectoralis (includes pectoralis pars thoracica sensuMaxwell & Larsson, 2007)
Supracoracoideus (coracohumeralis sensuHowell, 1935, 1937b) Supracoracoideus (coracohumeralis sensuHowell, 1935, 1937b) Supracoracoideus Supracoracoideus (coracohumeralis sensuHowell, 1936a) Supracoracoideus Supracoracoideus (pectoralis secundus sensuJollie, 1962)
Deltoideus scapularis [the deltoideus scapularis sensuJouffroy, 1971 corresponds to the dorsalis scapulae sensuSmith, 1926; Howell, 1937b; Romer, 1944; Walthall & Ashley-Ross, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007] Deltoideus scapularis (dorsalis scapulae sensuHowell, 1935, 1937b) Deltoideus scapularis (dorsal, or scapular, part of deltoideus sensuWalker, 1973 and Wyneken, 2001) Deltoideus scapularis (dorsalis scapulae sensuHowell, 1936a; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) [according to Holmes, 1977 and Dilkes, 2000 the deltoideus scapularis is present in turtles, crocodylians, birds and lepidosaurs] Deltoideus scapularis (dorsalis scapulae sensuFürbringer, 1876) Deltoideus scapularis (part of acromialis sensuRibbing, 1938; part of deltoideus sensuJollie, 1962)
– [but see text] Scapulo-humeralis posterior (scapulo-humeralis caudalis sensuMeers, 2003) Scapulo-humeralis posterior (scapulo-humeralis caudalis sensuDilkes, 2000 and Maxwell & Larsson, 2007)
Procoracohumeralis [see text] Procarocohumeralis Deltoideus clavicularis (ventral, or clavicular, part of deltoideus sensuWalker, 1973 and Wyneken, 2001) Deltoideus clavicularis (procoracohumeralis sensuDiogo & Abdala, 2007 and Diogo, 2007) Deltoideus clavicularis (scapularis inferior sensuFürbringer, 1876) Deltoideus clavicularis (part of acromialis sensuRibbing, 1938)
[but see text] Humeroradialis Humeroradialis (deltoides propatagialis sensuRomer, 1944; tensor patagii sensuJollie, 1962; tensor propatagii sensuSullivan, 1962, 1967; tensor propatagialis sensuMeers, 2003)
Scapulo-humeralis anterior Scapulo-humeralis anterior (scapulohumeralis cranialis sensuDilkes, 2000 and Maxwell & Larsson, 2007)
Subcoracoscapularis [present in urodeles according to Smith, 1926; Romer, 1944 and Kardong, 2002; but see text] Subcoracoscapularis (subscapularis sensuEcker,1889) Subcoracoscapularis (subscapularis sensuWalker, 1973; Holmes, 1977; Dilkes, 2000 and Wyneken, 2001) Subcoracoscapularis (subscapularis + subcoracoideus sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) Subcoracoscapularis (subscapularis sensu Dilkes and Meers, 2003) Subcoracoscapularis (subscapularis + subcoracoideus sensuSullivan, 1962, 1967, Dilkes, 2000 and Maxwell & Larsson, 2007)
Teres major – [but see text] Teres major
Latissimus dorsi Latissimus dorsi Latissimus dorsi Latissimus dorsi Latissimus dorsi Latissimus dorsi
Triceps brachii Triceps brachii Triceps brachii Triceps brachii Triceps brachii Triceps brachii
Humeroantebrachialis (part of biceps sensuRomer, 1944 and of brachialis sensuHowell, 1937b) Humeroantebrachialis Brachialis (brachialis inferior sensuRomer, 1944; Walker, 1973; Holmes, 1977; Dilkes, 2000 and Wyneken 2001) Brachialis (brachialis inferior sensuRomer, 1944; Holmes, 1977 and Dilkes, 2000) Brachialis (brachialis inferior sensuRomer, 1944; Holmes, 1977 and Dilkes, 2000) Brachialis (brachialis inferior sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000)
– [but coracoradialis present in other urodeles, see text] Coracoradialis Biceps brachii Biceps brachii (humeroantebrachialis sensuDiogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007; short and long heads of biceps brachii sensuJouffroy, 1971) Biceps brachii Biceps brachii
Coracobrachialis (corresponds to the coracobrachialis longus/superficialis sensuWalthall & Ashley-Ross, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Coracobrachialis Coracobrachialis (coracobrachialis magnus + coracobrachialis brevis sensuWalker, 1973 and Wyneken, 2001; which correspond respectively to the coracobrachialis longus + coracobrachialis brevis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) Coracobrachialis (coracobrachialis superficialis/longus + coracobrachialis profundus/ brevis sensuHowell, 1936a; Romer, 1944; Jollie, 1962; Holmes, 1977 and Dilkes, 2000) Coracobrachialis (coracobrachialis brevis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) Coracobrachialis (coracobrachialis longus + coracobrachialis brevis, or coracobrachialis cranialis plus coracobrachialis caudalis, or coracobrachialis anterior + coracobrachialis posterior, sensuJollie 1962, Holmes, 1977 and Dilkes, 2000)
Pronator quadratus (pronator profundus sensuRibbing, 1907; Walthall & Ashley-Ross, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Pronator quadratus (pronator profundus sensuRibbing, 1907) [Ribbing, 1907 states that the ‘abductor pollicis’sensuGaupp, 1896 corresponds to the pronator quadratus, and not to the abductor pollicis brevis, sensu the present work] Pronator quadratus (probably corresponds to part of the pronator profundus sensuWalker, 1973; the other part corresponding to the pronator accessorius sensu the present work; pronator profundus sensuAbdala et al. 2008) Pronator quadratus (pronator profundus sensuMoro & Abdala, 2004; Abdala & Moro, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Pronator quadratus (pronator profundus sensuStraus, 1942) Pronator quadratus
Pronator accessorius (probably corresponds to part of the pronator profundus sensuWalker, 1973; the other part corresponding to the pronator quadratus sensu the present work Pronator accessorius
Contrahentium caput longum (ulnocarpalis sensuMcMurrich, 1903a,b;, Straus, 1942; and Bunnell, 1942) Contrahentium caput longum (ulnocarpalis + intercarpalis sensuGaupp, 1896) – [interestingly, our dissections indicated that a few ‘lizards’ may eventually have a small muscle that somewhat resembles the contrahentium caput longum of Ambystoma: see text]
Flexor accessorius lateralis (caput dorsale of flexor palmaris profundus sensuStraus, 1942; seemingly corresponds to the palmaris profundus III sensuMcMurrich, 1903a) Flexor accessorius (sensuRibbing, 1907; palmaris profundus sensuGaupp, 1896; Straus, 1942 and Manzano et al. 2008b) – [absent as an independent muscle in extant amniotes: see text]
Flexor accessorius medialis (caput volare of flexor palmaris profundus sensuStraus, 1942) – [absent as an independent muscle in extant amniotes: see text]
Flexor digitorum communis (palmaris superficialis sensuMcMurrich, 1903a; flexor primordialis communis sensuRibbing, 1907) Flexor digitorum communis (flexor primordialis communis sensuRibbing, 1907; flexor digitorum communis longus sensuManzano, 1996 and Manzano et al. 2008b) Flexor digitorum longus (flexor primordialis communis + flexor accessorius communis sensuRibbing, 1907) Flexor digitorum longus (palmaris communis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000; flexor digitorum communis sensuDiogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007; it probably also includes the ‘pronator radii teres’sensuMcMurrich, 1903a and Holmes, 1977; at least in taxa such as Sphenodon and ‘lizards’) Flexor digitorum longus (palmaris communis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000) Flexor digitorum longus (flexor accessorius communis sensuRibbing, 1938; palmaris communis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000)
– [but see text] ‘Palmaris longus’ – [but some lepidosaurs do have a ‘palmaris longus’]
Flexor carpi ulnaris (part of flexor antebrachii et carpi ulnaris sensuDiogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Flexor carpi ulnaris Flexor carpi ulnaris (part of the flexor carpi ulnaris sensuWalker, 1973 and Abdala et al. 2008) Flexor carpi ulnaris (part of flexor antebrachii et carpi ulnaris sensuDiogo & Abdala, 2007 and Diogo, 2007) [according to Dilkes, 2000; the flexor carpi ulnaris is present in all major extant groups of reptiles] Flexor carpi ulnaris Flexor carpi ulnaris
Epitrochleoanconeus (flexor antebrachii ulnaris sensuMcMurrich, 1903a and Ribbing, 1907) Epitrochleoanconeus (epitrochleo-cubitalis sensuGaupp, 1896 and Manzano et al. 2008b; flexor antebrachii ulnaris sensuMcMurrich, 1903a and Ribbing, 1907) Epitrochleoanconeus (flexor antebrachii ulnaris sensuRibbing, 1907, 1938; part of the flexor carpi ulnaris sensuWalker, 1973 and Abdala et al. 2008) Epitrochleoanconeus Epitrochleoanconeus Epitrochleoanconeus (flexor antebrachii ulnaris sensuRibbing, 1938; entepicondylo-ulnaris sensuMaxwell & Larsson, 2007)
Flexor antebrachii et carpi radialis (flexor carpi radialis sensuMcMurrich, 1903a,b;) Flexor carpi radialis Flexor carpi radialis [as described by Walker, 1973; Holmes, 1977 and Abdala et al. 2008; in turtles the pronator teres (which Holmes designates as a ‘head of the flexor carpi radialis’) and the flexor carpi radialis are usually present as distinct muscles] Flexor carpi radialis (part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dikes 2000) Flexor carpi radialis (part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000 and of pronator teres sensuMeers, 2003) Flexor carpi radialis (part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000; seems to correspond to the pronator superficialis sensuSullivan, 1962; Shellswell & Wolpert, 1977; Meyers, 1996 and Dilkes, 2000)
Pronator teres (flexor antebrachii radialis sensuRibbing, 1907; seems to correspond to the flexor antebrachii lateralis superficialis and profundus sensuGaupp, 1896; although Ribbing, 1907 stated that it actually corresponds to the flexor antebrachii medialis sensuGaupp, 1896) Pronator teres (pronator radii teres Holmes, 1977) Pronator teres (flexor antebrachii radialis sensuRibbing, 1907; part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dilkes 2000) Pronator teres (part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000 and of pronator teres sensuMeers, 2003) Pronator teres (part of flexor carpi radialis sensuHolmes, 1977 and Dilkes, 2000; seems to correspond to the pronator profundus sensuSullivan, 1962; Shellswell & Wolpert, 1977; Meyers, 1996 and Dilkes, 2000)
Flexores breves superficiales (flexores digitorum breves superficiales sensuMcMurrich, 1903a; b) Flexores breves superficiales Flexores breves superficiales (flexor brevis superficialis sensuWalker, 1973; flexores digiti brevis superficiales sensuAbdala et al. 2008) Flexores breves superficiales (part of flexores digitorum breves superficiales sensuMcMurrich, 1903a,b; flexores breves sublimes sensuHolmes, 1977; flexores digiti brevis superficialis sensuAbdala & Moro, 2006) Flexores breves superficiales (part of flexores breves sublimes sensuHolmes, 1977; flexores digitorum breves superficiales and probably also flexor digiti quinti and/or transversus palmaris sensuMeers, 2003) Flexores breves superficiales [see text]
– [but according to authors such as McMurrich, 1903a,b;, the lumbricales are present in other urodeles, such as Ambystoma tigrinum] Lumbricales Lumbricales (lumbricalis sensuAbdala et al. 2008) Lumbricales Lumbricales – [see text]
Contrahentes digitorum (part of flexores digitorum breves medii sensuMcMurrich, 1903a,b;) Contrahentes digitorum (part of flexores digitorum breves medii sensuMcMurrich, 1903a,b; probably includes the adductor pollicis sensuManzano et al. 2008b) Contrahentes digitorum (includes adductor digiti minimi sensuWalker, 1973) Contrahentes digitorum (part of flexores digitorum breves medii sensuMcMurrich, 1903a,b; and Lewis, 1989; include the flexor digitorum V transversus I and II of e.g. Abdala & Moro, 2006) Contrahentes digitorum (part of flexores digitorum breves medii sensu authors such as McMurrich, 1903a,b; flexores digitorum intermedii sensuHolmes, 1977 and Meers, 2003) Contrahentes digitorum
Flexores breves profundi (flexores digitorum breves profundi sensuMcMurrich, 1903a,b;) Flexores breves profundi Flexores breves profundi Flexores breves profundi (flexores digitorum breves profundi sensuMcMurrich, 1903a,b; flexores digiti brevis profundus sensuAbdala & Moro, 2006) Flexores breves profundi (flexores digitorum profundus, and possibly also flexor digitorum intermedius digiti V, sensuMeers, 2003; : see contrahentes digitorum) Flexores breves profundi (flexores digitorum breves profundi sensuRibbing, 1938 and Holmes, 1977)
– [seemingly absent in Ambystoma ordinarium; see text] Abductor pollicis brevis [see text] Abductor pollicis brevis Abductor pollicis brevis (abductor brevis pollici sensuAbdala & Moro, 2006) Abductor pollicis brevis (abductor metacarpi I sensuMeers, 2003) Abductor pollicis brevis [the ‘abductor alulae’sensuMeyers, 1996 corresponds to the ‘abductor indicis’sensuSullivan, 1962 and Shellswell & Wolpert, 1977 and goes to digit 1 (i.e. digit 2 according to embryology), thus seemingly corresponding to the abductor pollicis brevis sensu the present work]
Abductor digiti minimi (extensor lateralis digiti IV sensuWalthall & Ashley-Ross, 2006 and Diogo et al. 2009a) Abductor digiti minimi (abductor primus digiti V sensuGaupp, 1896) Abductor digiti minimi (abductor digitorum V sensuAbdala et al. 2008) Abductor digiti minimi (abductor digitorum V sensuAbdala & Moro, 2006) Abductor digiti minimi (abductor metacarpi V sensuMeers, 2003)
Intermetacarpales Intermetacarpales (transversi metacarpi sensuGaupp, 1896; transversi metacarporum sensuBurton, 1998; transversus metacarpi superficialis + transversus metacarpi profundus profundus sensuManzano, 1996) Intermetacarpales Intermetacarpales (intermetacarpales I and II sensuAbdala & Moro, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Intermetacarpales (part of interossei dorsalae sensuMeers, 2003) Intermetacarpales
– [see text] Dorsometacarpales Dorsometacarpales (possibly correspond to part of interossei dorsales sensuWalker, 1973; see intermetacarpales above) Dorsometacarpales Dorsometacarpales (part of interossei dorsalae sensuMeers, 2003) Dorsometacarpales
Extensor antebrachii et carpi radialis (including extensor radialis longus + extensor radialis brevis sensuStraus, 1941a,b;) Extensor antebrachii et carpi radialis Extensor antebrachii et carpi radialis (extensor radialis superficialis, extensor carpi intermedius and extensor radialis profundus sensuHaines, 1939 and Walker, 1973; extensor carpi radialis sensuAbdala et al. 2008) Extensor antebrachii et carpi radialis (including extensor radialis longus + extensor radialis brevis sensuStraus, 1941a,b; extensor carpi radialis sensuAbdala & Moro, 2006) Extensor antebrachii et carpi radialis (extensor radialis superficialis, extensor carpi intermedius and extensor radialis profundus sensuHaines, 1939) Extensor antebrachii et carpi radialis (including extensor carpi radialis sensuRibbing, 1938) [the extensor antebrachii et carpi radialis sensu the present work includes, very likely, the ‘extensor metacarpi radialis’ and the ‘supinator’sensuMeyers, 1996]
– [not present as an independent muscle in Ambystoma; see text] Brachioradialis (tractor radii sensuHaines, 1939; Walker, 1973; Wyneken, 2001; and Abdala et al. 2008) – [but seemingly present in Sphenodon; see text] Brachioradialis (seems to correspond to the supinator sensuMeers, 2003) – [but see text]
Extensor antebrachii et carpi ulnaris (extensor ulnaris sensuStraus, 1941a,b;) Extensor carpi ulnaris Extensor antebrachii et carpi ulnaris (extensor ulnaris sensuHaines, 1939; extensor carpi ulnaris sensuWalker, 1973 and Abdala et al. 2008) Extensor antebrachii et carpi ulnaris (extensor carpi ulnaris + extensor antebrachii ulnaris sensuHaines, 1939; extensor ulnaris sensuStraus, 1941a,b; extensor carpi ulnaris + anconeus quartus sensuHolmes, 1977) Extensor antebrachii et carpi ulnaris (flexor ulnaris sensuMeers, 2003; extensor carpi ulnaris + anconeus quartus sensuHolmes, 1977) Extensor carpi ulnaris (seemingly corresponds to the extensor metacarpi ulnaris sensuShellswell & Wolpert, 1977 and Meyers, 1996)
– [but according to authors such as Haines, 1939; the anconeus is present in at least some urodeles, such as Salamandra: see text] Anconeus (epicondylo-cubitalis sensuGaupp, 1896; extensor antebrachii ulnaris sensuRibbing, 1907) – [but the anconeus is seemingly present in at least some other turtles, such as Testudo, Pelomedusa, Chelodina and Emys: see text] – [but the anconeus is seemingly present in at least some lepidosaurs, such as Sphenodon: see text] Anconeus (anconeus quartus sensuHolmes, 1977; seemingly corresponds to the ectepicondylo-ulnaris sensuMeyers, 1996 and Maxwell & Larsson, 2007)
Extensor digitorum (extensor digitorum communis sensuRibbing, 1907 and Walthall & Ashley-Ross, 2006; Diogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007; humerodorsalis sensuHaines, 1939) Extensor digitorum (extensor digitorum communis longus sensuGaupp, 1896 and Manzano et al. 2008b; extensor digitorum communis sensuRibbing, 1907; humerodorsalis sensuHaines, 1939) Extensor digitorum (humerodorsalis sensuHaines, 1939; extensor digitorum communis sensuWalker, 1973; extensor digitorum longus sensuAbdala et al. 2008) Extensor digitorum (humerodorsalis sensuHaines, 1939; extensor digitorum longus sensuAbdala & Moro, 2006; extensor digitorum communis sensuDiogo & Abdala, 2007; and Diogo, 2007) Extensor digitorum (extensor digitorum longus sensuHolmes, 1977 and Dilkes 2000; extensor carpi ulnaris longus sensuMeers, 2003) Extensor digitorum (extensor digitorum longus sensuRibbing, 1938; Holmes, 1977 and Dilkes, 2000; extensor longus communis sensuDilkes, 2000)
Extensores digitorum breves Extensores digitorum breves [probably correspond to the extensores breves superficiales, and, possibly, also to the extensores breves medii, sensuGaupp, 1896] Extensores digitorum breves (extensores digiti brevis sensuAbdala et al. 2008) Extensores digitorum breves (extensor digitorum brevis communis sensuHolmes, 1977; extensores digiti brevis sensuAbdala & Moro, 2006) Extensores digitorum breves (extensor digitorum brevis communis sensuHolmes, 1977) Extensores digitorum breves (extensores breves digitorum superficiales and seemingly also extensores breves digitorum profundi sensuRibbing, 1938; extensor digitorum brevis communis sensuHolmes, 1977)
Abductor et extensor digiti I (supinator manus sensuBrooks, 1889; Ribbing, 1907; Haines, 1939; Howell, 1936a,b; and Straus, 1941a,b;) Abductor pollicis longus (abductor indicis longus sensuGaupp, 1896 and Manzano et al. 2008; supinator manus sensuHaines, 1939) Abductor pollicis longus (supinator manus sensuHaines, 1939 and Walker, 1973) [according to Haines, 1939; Walker, 1973 and Abdala et al. 2008; turtles usually have an abductor pollicis longus running from the ulna to the metacarpal I] Abductor pollicis longus (supinator manus sensuHaines, 1939 and Holmes, 1977; abductor longus pollicis sensuAbdala & Moro, 2006; abductor et extensor digiti I sensuDiogo & Abdala, 2007 and Diogo, 2007) Abductor pollicis longus (supinator manus sensuHolmes, 1977) Abductor pollicis longus (abductor digit 1 sensuRibbing, 1938; supinator manus sensuHolmes, 1977)

The nomenclature of the muscles shown in bold follows that of the text; in order to facilitate comparisons, in some cases names often used by other authors to designate a certain muscle/bundle are given in front of that muscle/bundle, between round brackets; additional comments are given between square brackets. Data compiled from evidence provided by our own dissections and comparisons and by an overview of the literature (see text, Tables 2 and 3, and Figs 110).