Table 2.
Possible samprapti vighatana analysis.
| Sr.No | Duration of Intervention | Lakshana (Manifestation) | SAMPRAPTI (Pathology) | Dosha Vruddhi /Kshya Avastha |
Chikitsa (Treatment) |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 1–10th Day | Fever as pre morbid manifestation | Pitta | Kapha Pitta samrsuta vatavruddhi |
Kostashodhana, Ksheerapaka (guduchi,yastimadhu,bala) Kashaya (Musta, gudchi, dashamoola) basti, Anuvasana basti with Mahatiktaka ghruta & Mahavishagarbha taila, Sarvanga abhyanga with Mahavishagarbha taila,Shastikashali panda sweda |
| 2. | Loss of sensation (सुप्तता), Heaviness (गुरुत्वा) |
Kapha |
|||
| 3. | Pains (शूल, तोद), loss of functioning (कर्म क्षय), Disturbed sleep (निद्रानाश), Urine incontinence (कर्मेन्द्रियहानि) |
Vata | |||
| 4. | 10th −14th Day | loss of functioning (कर्म क्षय), loss of motor activity (चेष्टाहानि), tingling and pricking sensation all over the body (तोद), decreased sensation (सुप्तता) |
Vata– Vyanavata Apanavata |
Vatavruddhi | Sarvanga abhyanga with ksheerabala taila, shastikshalli panda sweda, annalepa, ksheerapaka parishek, shirotalam, mustadi ksheera basti, anuvasana basti with ksheerabala taila |
| 5. | 14th −165th day | Pain (शूल), loss of functioning (कर्म क्षय), decreased sensation (सुप्तता) | Vata pradhana kapha |
VataKapahahara Rasayana- Sahacharadi (vatakaphahara), Dashamularista (Tridoshhara) Bruhatavata chintamani, Capsule Nueron, Capsule Kshirabala etc. |