Abstract
Objetivo
El objetivo del estudio es comparar, para zonas socioeconómicamente similares, el resultado en la utilización de servicios, la práctica clínica y los costes de farmacia, cuando los equipos de atención primaria encargados de la provisión de servicios se organizan según formulas de gestión diferenciadas.
Diseño
Estudio descriptivo de evaluación de servicios sanitarios.
Pacientes y métodos
Se seleccionaron EAP comparables de ambas fórmulas de gestión (Institut Català de la Salut/Otros proveedores públicos) de acuerdo con el nivel socioeconómico de la población. Se evaluó el resultado de indicadores relacionados con la utilización de servicios, práctica clínica y costes de farmacia.
Resultados principales
Se observan diferencias en la oferta de servicios a la población entre las diferentes formas de provisión. La utilización de servicios por la población se relaciona con sus características socioeconómicas y no con la forma de provisión de servicios sanitarios.
Respecto a la práctica asistencial, aunque globalmente no se detectan diferencias relevantes entre las diferentes formas de provisión de servicios, se observa variabilidad entre los distintos equipos seleccionados, no siguiendo un patrón atribuible a la fórmula de gestión. La mayor fuente de variabilidad en el gasto farmacéutico parece relacionarse con un condicionante externo.
Conclusiones
Los datos analizados no permiten identificar diferencias relevantes entre las distintas formas de provisión de servicios. Las variaciones observadas parecen relacionarse principalmente con las características de la población, su patrón de uso de los servicios públicos u otros condicionantes externos.
Palabras clave: Atención primaria salud, Investigación servicios sanitarios, Utilización servicios sanitarios
Abstract
Objective
The aim of the study is to compare, among socio-economically similar areas, the use of medical services, clinical practice and pharmacy costs depending on the how the primary healthcare teams, that provide these services, are organized according to different managemental formulas.
Design
Descriptive study of the evaluation of health care services.
Patients and methods
The population units (basic health areas) attended by the reformed primary health care services in Barcelona were classified into three levels according to the population's socioeconomic status (high, medium or low). For each level, two primary health care teams were selected representing different primary health care providers: «Institut Catala de la Salut»; and others. The influence of both the provision option and the population characteristics on service use, clinical practice and costs of prescription were compared.
Main results
The services offered by the two provision options differ. However, the use of medical services is related to the socioeconomic characteristics and not to the option for service provision. Whilst there are no relevant differences in clinical practice between the different options, we observed variations among different primary care teams, notably in referrals to specialists and influenza vaccine coverage. The greater source of variation in prescription costs seems to be related to an external confounding factor.
Conclusions
Empirical data have not identified relevant differences in the pattern of use, clinical practice, or costs between the different options for service provision within the model of reformed primary care services. Observed variations seem to be associated mainly with the population's characteristics, its pattern of health service use or other external confounding factors.
Biblografía
- 1.Juncosa S., Bolíbar B., Roser M., Martínez C. Influencia de la unidad de análisis en los estudios de utilización de recursos en atención primaria. Gac Sanit. 1999;13:53–61. doi: 10.1016/s0213-9111(99)71322-1. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 2.Borrás J.M. La utilización de los servicios sanitarios. Gac Sanit. 1994;8:30–49. doi: 10.1016/s0213-9111(94)71171-7. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 3.Borrell C., Fernández E. Desigualdades de utilización. Estado de la cuestión y estrategias de futuro. In: López-Casanovas G., Callau J., editors. XIX Jornadas de Economía de la Salud: necesidad sanitaria, demanda y utilización. Asociación de Economía de la Salud; Zaragoza:: 1999. pp. 171–184. [Google Scholar]
- 4.Marsal J.R. La diversitat de fórmules de gestió en el marc de la Llei d'Ordenació Sanitària de Cataluña. Fulls Econòmics del Sistema Sanitari. 1998;31:21–24. [Google Scholar]
- 5.Sans-Alfonso C., Ribó-Santacreu J. Els patrons de comportament i l'assignació de preus en les decisions mèdiques. Equips d'atenció primària de Barcelona. Salut Catalunya. 1994;8:41–45. [Google Scholar]
- 6.Manzanera R., Navarro A., Spagnolo E., Fernandez J.M., Vicente R., Armengol R. Sistema sanitario público en Catalunya 1997 Algunas variaciones intraterritoriales. Revista de Administración Sanitaria. 1999;3:451–469. [Google Scholar]
- 7.Gil M., Guarga A., Benaque A., Benet J., Escribà J.M. Variabilidad en la utilización de servicios y práctica clínica en la asistencia primaria de salud. Gac Sanit. 1997;11(Supl 2):21. [Google Scholar]
- 8.Ledesma-Castelltort A. Reflexiones en torno a la autogestión dos años después de su puesta en marcha. Aten Primaria. 1999;23:393–396. [PubMed] [Google Scholar]
- 9.García F., Marcuello C., Serrano G., Urbina O. Evaluación de la eficiencia en centros de atención primaria. Una aplicación del análisis envolvente de datos. Rev Esp Salud Pub. 1996;70:211–220. [PubMed] [Google Scholar]
- 10.Martí L.J., Grenzner V. Modelos de atención primaria en Catalunya. Cuadernos de Gestión. 1999;5:116–123. [Google Scholar]
- 11.Villalbí J.R., Farrés J. La reforma de la atención primaria de salud: una valoración crítica. Quadern CAPS. 1998;27:14–22. [Google Scholar]
- 12.Violan C. Nuevas formas de gestión en atención primaria Nuevas propuestas de gestión, ¿por qué? Aten Primaria. 1999;24:123–125. [PubMed] [Google Scholar]
- 13.Gil M., Pasarín M., Guarga A., Villalbí J.R. Metodología para la priorización de la atención primaria en las zonas básicas de salud de la Región Sanitaria Barcelona Ciudad. Gac Sanit. 1997;11(Supl 2):34. [Google Scholar]
- 14.Departament d'Estadística. Ajuntament de Barcelona . Publicacions de l'Ajuntament de Barcelona; Barcelona:: 1999. Índex de capacitat económica familiar a la ciutat de Barcelona II. [Google Scholar]
- 15.Borrell C., Pasarín M.I., Plasència A. Institut Municipal de Salut Pública; Barcelona:: 1998. Mortalitat agregada a la ciutat de Barcelona, 1991-1995. [Google Scholar]
- 16.Generalitat de Cataluña . Servei Català de la Salut; Barcelona:: 1994. Departament de Sanitat i Seguretat Social. Programa marco de atención a domicilio (ATDOM). Cuadernos del Plan de Salud. [Google Scholar]
- 17.Luft H.S. Health maintenance organizations. In: Mechanic D., editor. Handbook of health, health care and the health professionals. The Free Press; Nueva York:: 1982. pp. 18–51. [Google Scholar]
- 18.Hulka B., Wheat J.R. Patterns of utilization: the patient perspective. Med Care. 1985;23:438–460. doi: 10.1097/00005650-198505000-00009. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 19.Conrad M., Scrivener G. Fundholders' prescribing costs: the first five years. BMJ. 1996;313:1531–1534. doi: 10.1136/bmj.313.7071.1531. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
- 20.Surender R., Bradlow J., Coulter A., Doll H., Brown S. Prospective study of trends in referral patterns in fundholding and non-fundholding practices in the Oxford region, 1990-4. BMJ. 1995;311:1205–1208. doi: 10.1136/bmj.311.7014.1205. [DOI] [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
- 21.Ortún V., Gérvas J. Fundamentos y eficiencia de la atención médica primaria. Med Clin (Barc) 1996;106:97–102. [PubMed] [Google Scholar]
- 22.Fernández J., Bolívar I., López J., Sanz E. El impacto de la reforma de la atención primaria en la utilización de servicios médicos y de enfermería. Aten Primaria. 1996;18:52–57. [PubMed] [Google Scholar]
- 23.Rey E., Villalbí J.R. Impacto potencial de la reforma de la atención primaria sobre la prescripción farmacéutica en España: la experiencia de Ciutat Badia. Med Clin (Barc) 1987;89:141–143. [PubMed] [Google Scholar]
- 24.Durán J., Jodar G., Pociello V., Parellada N., Martín A., Pradas J. Reforma de la atención primaria de salud: resultados económicos, asistenciales y de satisfacción. Aten Primaria. 1999;23:474–478. [PubMed] [Google Scholar]
- 25.Gérvas J.J., Pérez M. La implantación de los centros de salud. Gac Sanit. 1984;18:229–232. [Google Scholar]
- 26.Donabedian A. Fondo de Cultura Económica; México:: 1988. Los espacios de la salud: aspectos fundamentales de la atención médica. [Google Scholar]
- 27.Wang T.T., Soifer S.J. Determinants of physician utilization: a causal analysis. J Health Soc Behaviour. 1974;15:100–108. [PubMed] [Google Scholar]
- 28.Hersey J.C., Luft H.S., Glanaris J.M. Making sense of utilization data. Med Care. 1975;13:838–854. doi: 10.1097/00005650-197510000-00004. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 29.Bucquet D., Curtis S. Sociodemografic variation in perceived illness and the use of primary care: the value of community survey data form primary service planning. Soc Sci Med. 1986;23:737–744. doi: 10.1016/0277-9536(86)90122-x. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 30.Kleineman J.C., Gold M., Makuc D. Use of ambulatory medical care by the poor: another look at equity. Med Care. 1981;19:1011–1029. doi: 10.1097/00005650-198110000-00004. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 31.Townsend P., Davidson N. Penguin; Harmondsworth:: 1982. directores. Inequalities in health: the Black report. [Google Scholar]
- 32.Congdon P. Primary care needs assessment and resourcing: complementary practice and geographic perspectives. Health & Place. 1999;5:59–82. doi: 10.1016/s1353-8292(98)00041-0. [DOI] [PubMed] [Google Scholar]
- 33.Ministerio de Sanidad y Consumo . Ministerio de Sanidad y Consumo; Madrid:: 1984. Boletín de indicadores sanitarios Resumen 1984. [Google Scholar]
- 34.Alonso E., Manzanera R., Várela J., Picas J.M. Estudios observacionales de la demanda en asistencia primaria. Aten Primaria. 1987;4:148–154. [Google Scholar]
- 35.Buitrago F., Chávez L. Análisis de las interconsultas y pruebas complementarias solicitadas por un centro de salud en un período de tres años. Aten Primaria. 1990;7:200–204. [PubMed] [Google Scholar]
- 36.Huelin J., Alcubierre C. AEETS; Madrid:: 1997. Derivación inadecuada primaria/especializada: factores asociados a la misma. En: Asociación Española de Evaluación de Tecnologías Sanitarias, editores. Medicina basada en la evidencia: evaluación tecnológica y práctica clínica. [Google Scholar]
- 37.Casajoana J. Los sistemas de información para mejorar la capacidad resolutiva. Quaderns CAPS. 1998;27:57–60. [Google Scholar]
- 38.Villalbí J.R., Grangés M.D. Cobertura vacunal a los dos años de edad: un estudio transversal en la ciudad de Barcelona. An Esp Pediatr. 1990;32:321–324. [PubMed] [Google Scholar]
- 39.Juncosa S., Bolíbar B., Roset M., Tomás R. Performance of an ambulatory casemix measurement system in primary care in Spain. Eur J Public Health. 1999;9:27–35. [Google Scholar]
- 40.Salem-Schatz S., Moore G., Rucker M., Pearson S.D. The case for case-mix adjustment in practice profiling. When good apples look bad. JAMA. 1994;272:871–874. [PubMed] [Google Scholar]
- 41.Urbina O., Marcuello C., Serrabi G., García F. ¿Son adecuados los indicadores que se utilizan en atención primaria para medir la eficiencia? Aten Primaria. 1997;20:191–194. [PubMed] [Google Scholar]