60 yılı aşkın bir süredir kullanımda olan ASA Fiziksel Durum Sınıflandırma Sistemi’nin amacı bir hastanın anestezi öncesi tıbbi komorbiditelerini değerlendirmek ve perioperatif riskleri öngörmektir. Ancak ameliyat türü, kırılganlık, beklenen yatış süresi gibi faktörlerle beraber perioperatif riskleri tahmin etmeye yardımcı olabilir. Tanımlar/örnekler klinisyen için bir kılavuz niteliğinde olup, bu ASA onaylı örneklere ek, kuruma özgü örnekler geliştirebilir.
Table 1.
ASA Fiziksel Durum Sınıflandırma Sistemi 13 Aralık 2020’de güncellenmiştir. Tanımlar ve ASA Onaylı Örnekler aşağıdakileri içerir ancak bunlarla sınırlı değildir*.
| ASA Sınıfı | Tanım | Erişkin örnekler * | Pediatrik örnekler* | Obstetrik örnekler* |
|---|---|---|---|---|
| ASA I | Normal sağlıklı kişi | Sağlıklı, sigara kullanımı, az alkol kullanımı ya da hiç kullanmama | Sağlıklı (akut ve/veya kronik hastalığı olmayan), yaş persentiline göre normal VKİ aralığında olan | - |
| ASA II | Hafif sistemik hastalığı olan kişi | Önemli işlevsel sınırlamaya neden olmaksızın mevcut olan hafif hastalıklar. Aktif sigara kullanımı, sosyal alkol kullanımı, gebelik, obezite (30 <VKİ <40), iyi regüle DM / HT, hafif akciğer hastalığı |
Asemptomatik konjenital kalp hastalığı, iyi kontrollü disritmiler, alevlenmesiz astım, iyi kontrollü epilepsi, insüline bağımlı olmayan DM, yaşa göre anormal VKİ persentili, hafif / orta OUA, remisyonda onkolojik durum, hafif kısıtlayıcı otizm | Normal sağlıklı gebelik iyi kontrollü gestasyonel HT şiddetli olmayan kontrollü preeklampsi, diyet kontrollü gestasyonel DM. |
| ASA III | Ağır sistemik hastalığı olan kişi | Önemli işlevsel sınırlamalar: Bir veya daha fazla orta veya şiddetli hastalık. Yetersiz kontrollü DM veya HT, KOAH, morbid obezite (VKİ ≥40), aktif hepatit, alkol bağımlılığı veya kötüye kullanımı, implante edilmiş kalp pili, ejeksiyon fraksiyonunda orta derecede azalma, düzenli diyalize giren son dönem böbrek hastalığı, 3 aydan eski MI, SVO, TİA veya KAH/Stent öyküsü | Düzeltilmemiş stabil konjenital kardiyak anomali, alevlenmeli astım, kötü kontrollü epilepsi, insülin bağımlı DM, morbid obezite, malnütrisyon, şiddetli OUA, onkolojik durum, böbrek yetmezliği, kas distrofisi, kistik fibrozis, organ nakli öyküsü, beyin / omurilik malformasyonu, semptomatik hidrosefali, postmenstürel yaş< 60 olan preterm, ciddi kısıtlayıcı otizm, metabolik hastalık, zor havayolu, uzun süreli parenteral beslenme. Term, 6 haftadan küçük bebekler. |
Şiddetli preeklampsi, komplikasyonlu veya yüksek insülin kullanımı gerektiren gestasyonel DM, antikoagülasyon gerektiren trombofilik hastalık. |
| ASA IV | Yaşamı sürekli tehdit eden ciddi sistemik hastalığı olan kişi | Yakın zamanlı (<3 ay) MI, SVO, TİA veya KAH/Stent öyküsü, devam eden kardiyak iskemi veya ciddi kapak disfonksiyonu, ejeksiyon fraksiyonunda ciddi azalma, şok, sepsis, DİK, ARDS veya düzenli diyalize girmeyen son dönem böbrek hastalığı | Semptomatik konjenital kardiyak anomali, konjestif kalp yetmezliği, aktif prematürite sekeli, akut hipoksik-iskemik ensefalopati, şok, sepsis, DİK, otomatik implante edilebilir kardiyoverter-defibrilatör, ventilatör bağımlılığı, endokrinopati, şiddetli travma, şiddetli solunum bozukluğu, ileri onkolojik hastalık. | HELLP veya başka bir advers olay ile komplike olan şiddetli preeklampsi, EF <%40 ile seyreden peripartum kardiyomiyopati, edinilmiş veya konjenital düzeltilmemiş / dekompanze kalp hastalığı. |
| ASA V | Ameliyat olmadan hayatta kalması beklenmeyen, ölüm halindeki hasta | Rüptüre abdominal / torasik anevrizma, masif travma, kitle etkili intrakraniyal kanama, önemli kardiyak patoloji veya çoklu organ / sistem disfonksiyonu sonucu gelişen iskemik bağırsak | Masif travma, kitle etkili intrakraniyal kanama, ECMO gerektiren hasta, solunum yetmezliği veya arresti, malign hipertansiyon, dekompanze konjestif kalp yetmezliği, hepatik ensefalopati, iskemik bağırsak veya çoklu organ / sistem disfonksiyonu. | Uterin rüptür |
| ASA VI | Organ donörü amacıyla opere edilecek olan beyin ölümü olan hasta |
E (Emergency): Acil operasyon. Tedavideki gecikme, yaşama veya o vücut kısmına yönelik tehditte artışa yol açar.
ARDS: Akut Respiratuar Distres Sendromu, DM: Diabetes Mellitus, DİK: Disemine İntravasküler Koagülasyon, ECMO: Ekstrakorporal Membran Oksijenasyonu, EF: Ejeksiyon Fraksiyonu, HT: Hipertansiyon, KAH: Koroner Arter Hastalığı, KOAH: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Mİ: Miyokard İnfarktüsü, OUA: Obstrüktif Uyku Apnesi, SVO: Serebro Vasküler Olay, TIA: Transient Iskemik Atak, VKİ: Vücut Kütle İndeksi
Footnotes
American Society of Anesthesiologists, Committee on Economics. ASA Physical Status Classification System. https://www.asahq.org/standards-and-guidelines/asa-physical-status-classification-system. Last amended December 13, 2020.
Translated with the permission of the American Society of Anesthesiologists. / Amerikan Society of Anesthesiologists’in izniyle Türkçeye çevrilmiştir.